1
00:00:02,500 --> 00:00:05,000
Hỡi huynh đệ, hay chăng khí không phải,

1
00:00:05,500 --> 00:00:11,000
khi mượn cổ ngôn để bước vào
truyện bi hùng của cuộc viễn chinh Ihor.

1
00:00:11,500 --> 00:00:13,500
Ihor Sviatoslavych.

1
00:00:14,000 --> 00:00:18,000
Hoặc là diễn ngâm điệu gì
hợp phong thái đương đại,

1
00:00:18,500 --> 00:00:20,500
thay vì tin lời kể của Boyan.

1
00:00:21,000 --> 00:00:26,500
<b>CUỘC VIỄN CHINH IHOR</b>
Theo sử thi cùng tên thế kỉ XII

1
00:02:02,208 --> 00:02:05,920
Hỡi dòng dõi Yaroslav,
các cháu trai Vseslav !

1
00:02:06,048 --> 00:02:11,264
Hãy hạ kì xí xuống,
tra kiếm cùn vào vỏ !

1
00:02:11,500 --> 00:02:14,768
Chớ có làm hoen danh tổ phụ !

1
00:02:14,864 --> 00:02:20,000
Chỉ vì tương tranh giữa huynh đệ
mà lũ dị giáo xâm phạm cõi Rusĭ,

1
00:02:20,096 --> 00:02:22,000
cướp cương thổ Vseslav.

1
00:02:22,096 --> 00:02:26,624
Vì tị hiềm trong đám đệ huynh
mà bạo lực vào theo rợ Polovtsi.

1
00:04:52,592 --> 00:04:55,568
Hỡi huynh đệ, hãy khởi sự...

1
00:04:55,776 --> 00:05:00,000
... từ Volodymyr xa xưa
cho đến Ihor hiện thời.

1
00:05:00,128 --> 00:05:03,152
Ngài lận lưng lẽ khôn ngoan
nhờ các khả năng,

1
00:05:03,360 --> 00:05:06,700
và mài bén tâm can
bằng đức kiêu dũng,

1
00:05:06,800 --> 00:05:09,710
để rồi với tinh thần thượng võ,

1
00:05:09,760 --> 00:05:16,000
cầm đoàn hùng binh đến miền Polovtsi
hòng bảo toàn giang sơn Rusĭ.

1
00:05:52,256 --> 00:05:55,000
Liệt vương chẳng đoái hoài
mối nguy dị giáo,

1
00:05:55,264 --> 00:05:59,616
mà kẻ này truyền người nọ rằng :
Đây của ta và đó cũng của ta.

1
00:05:59,648 --> 00:06:03,480
Thế là họ xem trọng
những gì hèn mọn,

1
00:06:04,000 --> 00:06:06,300
để tiếp tục kết oán cùng nhau. 

1
00:06:06,416 --> 00:06:11,500
Nên bọn dị giáo mặc sức
tung hoành khắp xứ Rusĭ.

1
00:06:43,280 --> 00:06:46,096
Ihor rất ngóng bào đệ Vsevolod.

1
00:06:46,496 --> 00:06:49,600
Thì Vsevolod Bò Mộng
mới thưa ngài rằng :

1
00:06:49,936 --> 00:06:54,512
Trưởng huynh, tia sáng đời em, hỡi Ihor !

1
00:06:54,576 --> 00:06:56,510
Hai ta đều là con Sviatoslav.

1
00:06:56,816 --> 00:07:02,832
Anh hãy thắng yên cho các tuấn mã,
vì ngựa em đợi dưới chân thành Kursk.

1
00:07:03,104 --> 00:07:08,416
Dân Kursk tuyền chiến sĩ can trường
sinh trưởng dưới tiếng kèn xung trận,

1
00:07:08,672 --> 00:07:13,200
nằm nôi bằng mũ trụ
và nuôi dạy bằng dáo.

1
00:07:13,320 --> 00:07:21,200
Thông mọi nẻo đường, thuộc các sơn khê,
cung đã căng, bao tên mở, kiếm mài sẵn.

1
00:07:21,472 --> 00:07:24,784
Nay đà lật tung đồng trống
như bầy sói dữ,

1
00:07:25,024 --> 00:07:29,552
nhằm tìm thanh danh cho mình
và vì vinh hiển của chúa công.

1
00:07:32,816 --> 00:07:39,200
Lúc ấy vương công Ihor đạp kiềng vàng
bèn thúc ngựa phi trên cánh đồng thoải.

1
00:08:52,272 --> 00:08:58,000
Rồi Ihor ngước lên
vừng dương rực chói,

1
00:08:58,288 --> 00:09:01,856
bèn thấy có bóng ám nuốt dần.

1
00:09:02,144 --> 00:09:07,000
Nên Ihor bảo với đoàn tráng sĩ :

1
00:09:07,072 --> 00:09:10,900
Hỡi chiến hữu !
Chịu phanh thây hơn bị bắt trói.

1
00:09:10,992 --> 00:09:13,800
Huynh đệ ta khá lên lưng ngựa,

1
00:09:13,850 --> 00:09:16,190
cho kịp mục kích dòng Don biếc xanh.

1
00:09:16,208 --> 00:09:20,700
Nguyện cùng các huynh đệ Rusĭ
bẻ dáo nơi sa trường Polovtsi kia.

1
00:09:20,752 --> 00:09:24,300
Chúng ta chỉ có phải rơi đầu,

1
00:09:24,560 --> 00:09:27,472
hoặc múc cạn dòng Don bằng mũ này.

1
00:09:46,256 --> 00:09:49,632
Chốc sau bóng tối
nhả dần thái dương.

1
00:09:50,768 --> 00:09:55,072
Đêm khua họa mi dậy
với tiếng rền bão táp.

1
00:09:55,328 --> 00:09:59,072
Khắp nơi nơi gió lừng vi vút.

1
00:10:09,480 --> 00:10:12,992
Quỷ Div chổi dậy gào trên ngọn cây,

1
00:10:13,000 --> 00:10:17,072
khiến nơi xa cũng phải nghe :
Nào Volha, nào là duyên hải.

1
00:10:17,100 --> 00:10:22,944
Nào lưu vực Sula, hay Surozh và Korsun,
và cả mi - hỡi thần tượng Tmutorokan !

1
00:10:33,392 --> 00:10:39,024
Rồi đoàn Polovtsi theo lối mòn
hướng tới dòng Don hùng vĩ.

1
00:10:39,264 --> 00:10:43,744
Những tiếng rít trong canh khuya
như thiên nga giật thột mất giấc.

1
00:10:50,080 --> 00:10:53,184
Ihor vẫn hiên ngang
dẫn quân đến miền Don.

1
00:10:57,696 --> 00:11:02,688
Còn bầy quạ đậu trên cây sồi
rình tai ương sắp trút xuống.

1
00:11:03,520 --> 00:11:06,752
Đàn sói trong hang
rúc liên hồi như bão.

1
00:11:07,072 --> 00:11:10,416
Chim ưng cũng rít gọi
thú hoang gặm xương.

1
00:11:10,512 --> 00:11:14,752
Và cáo trờ tới liếm khiên rực máu.

1
00:11:18,848 --> 00:11:24,656
Tổ ấm của Oleh kiêu dũng
chìm dần vào giấc xa thẳm,

1
00:11:25,040 --> 00:11:28,464
trinh nguyên không vấy tội.

1
00:11:28,672 --> 00:11:36,048
Lọ phải cắt hay ưng, hay quạ đen,
mà đích thị Polovtsi ô uế.

1
00:11:39,616 --> 00:11:44,256
Đêm tàn canh, ánh hoàng hôn đã lịm.

1
00:11:44,336 --> 00:11:46,896
Sương giăng khắp đồng rộng.

1
00:11:47,180 --> 00:11:50,640
Tiếng họa mi lanh lảnh cũng vãn.

1
00:11:50,704 --> 00:11:53,552
Chỉ có nghe quạ khoang điều hiêu.

1
00:11:54,500 --> 00:11:59,200
Đoàn Rusĭ kịp phủ bình nguyên
bằng tấm khiên tươi màu máu,

1
00:11:59,312 --> 00:12:04,112
chờ thời khắc vinh dự cho mình
và vì hào quang đức chúa công.

1
00:12:04,656 --> 00:12:07,344
Ngay từ tinh mơ,

1
00:12:07,904 --> 00:12:11,328
bình minh đã ruộm máu
như điềm triệu cả ngày.

1
00:12:12,240 --> 00:12:17,696
Mây đen ngoài mặt bể kéo về
hòng vây vầng dương tứ phía.

1
00:12:18,288 --> 00:12:23,300
Những chớp xanh cũng vùng dậy
báo hiệu sấm sét sắp đăng quang.

1
00:12:23,500 --> 00:12:27,000
Trận mưa tên sắp trút
dòng sông Don hùng vĩ.

1
00:12:27,210 --> 00:12:33,500
Dáo sắp gãy gươm sắp cùn
trên khôi giáp loài Polovtsi,

1
00:12:33,616 --> 00:12:36,360
trên sóng Kayala
miền Don hùng vĩ.

1
00:12:42,000 --> 00:12:44,000
Hỡi đất mẹ Rusĭ !

1
00:12:44,500 --> 00:12:47,000
Hãy chờ chúng con sau rặng đồi kia !

1
00:13:16,544 --> 00:13:20,288
Suốt sáng tới chiều
và đêm đến ban mai,

1
00:13:20,688 --> 00:13:24,688
tên cứ bay vun vút
và kiếm gõ khôi giáp.

1
00:13:24,768 --> 00:13:29,500
Tiếng dáo gãy trên đồng lạ
ở chốn ngụ của loài Polovtsi.

1
00:13:30,430 --> 00:13:35,280
Đất đen dưới móng ngựa
đã gieo đầy xương thịt,

1
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
và tưới bằng máu nữa.

1
00:13:58,592 --> 00:14:03,152
Họ giao tranh
một ngày, rồi hai ngày.

1
00:14:04,304 --> 00:14:09,776
Đến chính ngọ ngày thứ ba,
ngọn cờ của Ihor đã đổ rạp.

1
00:14:11,200 --> 00:14:16,800
Tại cái nơi huynh đệ chia biệt,
bên bến sông Kayala nước xiết.

1
00:14:16,960 --> 00:14:20,576
Tại cái nơi rượu máu vơi cạn.

1
00:14:21,104 --> 00:14:24,400
Tại cái nơi hùng binh Rusĭ vãn tiệc.

1
00:14:24,570 --> 00:14:30,000
Huynh đệ chuốc nhau say mềm
để mãi ngả lưng vì đất mẹ Rusĭ.

1
00:14:53,600 --> 00:14:56,768
Huynh đệ hỡi, thật là thuở bi ai !

1
00:14:57,776 --> 00:15:00,500
Thảo nguyên nuốt trọn quân ta rồi.

1
00:15:02,000 --> 00:15:05,000
Bóng thần hờn trách
che mất Thái Dương rồi.

1
00:15:05,328 --> 00:15:08,000
Nàng thung dung
lướt qua đất Troyan,

1
00:15:08,500 --> 00:15:12,680
vẫy đôi cánh thiên nga
trên biển xanh miền Don,

1
00:15:13,840 --> 00:15:17,936
xua hết những ngày sung túc.

1
00:15:21,000 --> 00:15:22,500
Huynh đệ hỡi !

1
00:15:23,000 --> 00:15:27,500
Từ đây Kyїv buồn than van
còn Chernihiv kêu tha thiết.

1
00:15:29,230 --> 00:15:33,168
Cơn oán thán trùm lên mặt đất,

1
00:15:34,480 --> 00:15:38,944
Và sầu thương tràn khắp Rusĭ.

1
00:16:04,720 --> 00:16:08,800
Bên Dunay nghe Yaroslavna thổn thức,

1
00:16:08,896 --> 00:16:12,672
tựa tiếng cúc cu gọi bạn
trong sáng sớm :

1
00:16:13,440 --> 00:16:16,600
Thiếp muốn bay như hải âu
theo sóng Dunay.

1
00:16:16,704 --> 00:16:20,752
Thiếp muốn giúng áo hải ly
trên sông Kayala.

1
00:16:21,584 --> 00:16:25,968
Thiếp muốn rửa vết thương ruốm máu
trên thân tráng kiện của tướng công.

1
00:16:42,912 --> 00:16:47,872
Yaroslavna cứ thổn thức
sớm ngày trên lũy Putyvl :

1
00:16:49,000 --> 00:16:55,000
Hỡi đấng thần phong,
sao nỡ thổi ngược chiều ?

1
00:16:55,104 --> 00:16:57,952
Sao nỡ chở trên đôi cánh rất nhẹ...

1
00:16:57,968 --> 00:17:01,400
... những mũi tên dị giáo kia
trút vào đoàn quân yêu dấu ?

1
00:17:01,500 --> 00:17:05,300
Lọ rằng chửa no thỏa
phiêu lượn trên mây,

1
00:17:05,500 --> 00:17:08,000
cùng ru vỗ thuyền bè bể cả ?

1
00:17:08,170 --> 00:17:13,000
Sao nỡ đem hạnh phúc của tôi
rải lên nhành vũ mâu hỡi ngài ?

1
00:17:21,536 --> 00:17:26,500
Yaroslavna lại nức nở
sớm ngày trên lũy Putyvl :

1
00:17:30,500 --> 00:17:32,500
Hỡi Dnipro-Slavutych !

1
00:17:32,840 --> 00:17:38,000
Hay chăng đà chán chường
đi qua những núi đá miền Polovtsi,

1
00:17:39,120 --> 00:17:44,000
để ru vỗ đoàn chiến đĩnh Sviatoslav
trên đường đến trại giặc Köpek.

1
00:17:45,000 --> 00:17:48,000
Hãy đưa người dấu yêu
chóng trở về với tôi,

1
00:17:48,500 --> 00:17:52,000
cho tôi không còn tuôn nước mắt
xuống biển xanh kia mỗi ban mai.

1
00:18:00,848 --> 00:18:05,264
Nhưng Yaroslavna vẫn nức nở
sớm ngày trên hào lũy Putyvl :

1
00:18:05,920 --> 00:18:10,048
Hỡi thái dương ba lần đốt sáng !

1
00:18:10,528 --> 00:18:13,300
Đấng ban cho muôn một
lẽ công chính ấm nồng !

1
00:18:13,472 --> 00:18:19,500
Sao nỡ chiếu những tia bỏng rát
lên đoàn chiến binh thân yêu ?

1
00:18:20,000 --> 00:18:23,500
Ban cho họ cơn khát cháy
cùng bẻ gãy các cung nỏ,

1
00:18:23,600 --> 00:18:26,500
rồi uể oải xếp lại những bao tên ?

1
00:18:29,520 --> 00:18:37,008
Và thế đức vương công Ihor
đổi yên vàng lấy chiếc yên phu lỗ.

1
00:19:31,150 --> 00:19:33,300
Thời Sviatoslav đại vương...

1
00:19:33,500 --> 00:19:38,000
... rỏ khỏi môi những lời vàng
cho chan hòa nước mắt rằng :

1
00:19:39,000 --> 00:19:41,000
Hỡi đại công tước Vsevolod !

1
00:19:41,500 --> 00:19:44,000
Lẽ nào ngài chẳng âu lo
mà tất tả từ xa ruổi về,

1
00:19:44,500 --> 00:19:47,000
hòng giử cho ngôi báu của cha ?

1
00:19:47,152 --> 00:19:50,500
Hay bui thú khỏa nước Volha với mái giầm,

1
00:19:50,670 --> 00:19:53,000
hoặc đem mũ trụ múc cạn dòng Don ?

1
00:19:53,232 --> 00:19:55,800
Vì ngài chỉ cậy chạy trên đất cằn,

1
00:19:55,900 --> 00:19:59,000
phóng những cây thương khỏe,
các nhi tử dũng mãnh nhà Gleb.

1
00:19:59,776 --> 00:20:02,240
Hỡi Riurik uy dũng và hỡi David !

1
00:20:03,500 --> 00:20:08,500
Cầu các ngài đạp kiềng vàng
mà rửa mối hận ngày nay.

1
00:20:09,000 --> 00:20:12,000
Khá chổi dậy vì bổn cõi Rusĭ,
rửa những vết thương Ihor.

1
00:20:12,500 --> 00:20:14,500
Hỡi đứa con đảm nhà Sviatoslav !

1
00:20:35,520 --> 00:20:38,500
Hỡi Yaroslav Osmomysl ở Halych !

1
00:20:39,000 --> 00:20:42,000
Ngài chễm chệ trên ngôi báu cao vời,

1
00:20:42,416 --> 00:20:46,000
hòng đỡ rặng núi Ugorshchyna
bằng đoàn quân thép oai hùng.

1
00:20:46,512 --> 00:20:52,000
Thời hãy bắn vào Könchak
nô lệ dị giáo, cho xứ Rusĭ.

1
00:20:52,500 --> 00:20:55,500
Để rửa những vết thương Ihor
đứa con đảm nhà Sviatoslav.

1
00:20:59,168 --> 00:21:01,952
Và hỡi Roman kiêu dũng
cùng cả Mstislav !

1
00:21:03,536 --> 00:21:07,000
Sĩ khí thúc các ngài
vươn tới chiến tích.

1
00:21:07,500 --> 00:21:11,500
Dòng sông Don hiệu triệu
các vương đến thắng lợi.

1
00:21:12,000 --> 00:21:16,000
Và hỡi hậu duệ Oleh can đảm,
khá mau ra quan hà sa trường.

1
00:21:21,296 --> 00:21:25,472
Hỡi Ingvar cùng Vsevolod
và ba nhi tử nhà Mstislav !

1
00:21:26,000 --> 00:21:31,500
Khá vây chặt ngõ lối thảo nguyên
bằng thần tiễn hòng giử đất Rusĭ !

1
00:21:32,000 --> 00:21:36,000
Cho rửa những vết thương Ihor
đứa con đảm nhà Sviatoslav.

1
00:21:38,480 --> 00:21:43,728
Ánh tà dương đà tắt,
và Ihor thiếp ngủ.

1
00:21:44,976 --> 00:21:49,000
Rồi Ihor thức giấc,
hòng đo đường thảo nguyên,

1
00:21:49,450 --> 00:21:53,440
nếu từ Don hùng vĩ
đến phụ lưu Donets.

1
00:21:54,288 --> 00:21:59,840
Sóng cuộn dâng trên biển khuya
mà phả hơi sương thành cột.

1
00:22:01,000 --> 00:22:04,000
Đó vương công Ihor vâng ý Chúa,

1
00:22:04,500 --> 00:22:09,000
ruổi từ miền Polovtsi về đất Rusĭ,

1
00:22:09,500 --> 00:22:11,500
bên ngai vàng phụ vương.

1
00:22:19,000 --> 00:22:22,500
Vương công Ihor tựa chồn trắng
lủi vào đám sậy,

1
00:22:23,000 --> 00:22:26,000
rồi như con le le giầm nước xiết.

1
00:22:26,500 --> 00:22:31,500
Ngài nhảy lên lưng tuấn mã
lao như sói xám qua đồng cỏ.

1
00:22:46,416 --> 00:22:49,000
Thái dương đà thắp trời xanh,

1
00:22:50,480 --> 00:22:53,000
và đức Ihor cũng kịp về Rusĭ.

1
00:22:53,792 --> 00:22:59,776
Bầy thiếu nữ hoan ca trên bến Dunay
đưa âm vang qua biển về thành Kyїv. 

1
00:23:02,464 --> 00:23:07,000
Ihor dong ngựa lên đồi Borychiv
viếng Thánh Mẫu Pyrohoshcha.

1
00:23:07,728 --> 00:23:11,700
Muôn thôn hởi lòng,
chư thành thơm lây.

1
00:23:59,488 --> 00:24:03,200
Vinh thay chư công tước cùng tướng sĩ !

1
00:24:17,792 --> 00:24:19,392
Amin !

1
00:24:55,000 --> 00:25:00,000
Kyivnaukfilm
1972

1
00:25:00,500 --> 00:25:01,997
<b>HẾT</b>
© Vergilarchivum 2023